Teatrı kinematoqrafiyaya uduzmağa qoymayan nədir?
Teatrın müasir kinematoqrafiya və televiziya ilə müqayisəsi bir çox teatr xadimləri tərəfindən müzakirə və mübahisə mövzusuna çevrilib. Uzun illər "Teatr nədir?" sualına cavab axtarıldığı kimi, "Teatrı kinematoqrafiyaya uduzmağa qoymayan nədir?" sualı da aktual olmuşdur. Teatr yunan dilində "theatron" sözündən götürülüb, mənası "baxıram", "seyr edirəm", "görürəm" kimi anlaşılır. Teatr sintetik sənət növüdür, burada müxtəlif sənətlərin birgəliyi əks olunur. Musiqi, rəqs, vokal, aktyor ifası, pantomima və s. teatr sənətində bir-biri ilə elə çulğaşır ki, birini digərindən ayırmaq çətin olur. Teatr insanın insanla, insanın cəmiyyətlə, insanın zamanla təzadlı və mürəkkəb münasibətlərini özündə əks etdirir. Obyekti insan və insani münasibətlər olan teatrı digər sənət növlərindən fərqləndirən cəhətin nə olması ilə bağlı müzakirələr bir çox alimlərin maraq dairəsində olmuşdur. Bu mövzuda səslənən cavablar sırasında teatrın canlı sənət olması da, kino sənətindən fərqli olaraq "burada" və "indi" yaşanması da, tamaşaçı ilə birbaşa əlaqəyə girə bilmək imkanı da, tamaşaçını öz sıralarına cəlb etmək bacarığı və onunla birbaşa enerji mübadiləsi yaşaması da var. Bundan başqa, insanın daim ehtiyacı olan informasiya ötürücüsü kimi də teatr əvəzsiz məkandır. Rolan Bart belə hesab edir ki, "Teatr əsl polifonik informasiyadır. O, sizin ünvanınıza bir sıra məlumatlar yönəldir. Həmin məlumatların xüsusiyyəti ondadır ki, onlar sinxron, eyni zamanda, ayrı-ayrı ritmdə verilir. Tamaşanın hər dəqiqəsində siz eyni zamanda altı-yeddi məxəzdən (dekorasiya, kostyumlar, işıq, aktyorların düzümü, onların jestləri, mimikası, nitqi) məlumat alırsınız. Burada hər şey rejissorun istəyinə görə, bir kontrapunkda birləşir. Teatrallıq fenomeni bundan ibarətdir”.
Bu gün ictimai həyatımızın bütün sahələrində olduğu kimi, mədəniyyət və incəsənətdə də köklü dəyişikliklər baş verir. Zamanın tələbi teatrın inkişafına təkan verərək, bu gün digər sənət növlərindən fərqləndirilən bir çox keyfiyyətlərini üzə çıxarır. Uzun illər boyunca teatrın "məbəd", "məktəb", "barometr", "güzgü", "böyüdücü şüşə" və s. kimi konseptləri haqqında müxtəlif fikirlər mövcud olmuşdur. Başlanğıcını Qədim Yunanıstanın dini bayramlarından götürən teatr konseptləri artıq aktuallığını itirib. Bu gün kinematoqrafiya, televiziya, texnologiyanın inkişafından bəhrələnən müxtəlif informasiya ötürücüləri ilə rəqabət üçün teatrın sağlam təməli, zamanla səsləşməsi tələb olunur. Bu sağlam təməl, ilk növbədə, teatrın canlı sənət olması ilə bağlıdır.
Fidan Axundova
ADMİU-nun magistrı
Oxşar yazılar
8-12 aprel tarixlərində S.A.Qerasimov adına Ümumrusiya Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunun professor-müəllim heyətindən və tələbələrindən ibarət 40 nəfərlik nümayəndə heyəti Azərbaycanda olacaq. ÜDKİ-nin rektoru, Mədəniyyət və İncəsənət tədris müəssi...
Bu günlərdə Özbəkistanın Gənc Tamaşaçılar Teatrı Bakıya qastrol səfəri ediblər. Hələ 2019-cu ilin fevralında Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrının direktoru Naidə İsmayılzadə, Əməkdar artistlər Nicat Kazımov və İlham Əsədovun Özbəkistan Gənc T...
Rusiyanın tanınmış teatr və kino aktyoru, Rusiyanın Xalq artisti Andrey Myaqkov 82 yaşında vəfat edib.
Ria Novosti "Mash" telegram kanalına istinadən xəbər verir ki, aktyor ürək çatışmazlığından vəfat edib. Həyat yoldaşı əvvə...
Bu yaxınlarda Tanınmış rejissor, aktyor Mir Sahib Ağazadə ilə görüşüb gördüyü, görmək istədiyi işlərdən, ustadı, mərhum rejissor Vaqif İbrahimoğludan və bir sıra başqa mətləblərdən danışdıq:
- Mir Sahib bəy, bu y...
Dünyaca məşhur “Netflix” platforması ilk dəfə Azərbaycanla bağlı film çəkib. Ekran işi məşhur yazıçımız Nizami Gəncəvinin “Leyli və Məcnun” poeması əsasında ərsəyə gətirilib.
“Netflix İndonesia&rdqu...
Yaradıcı Təşəbbüslər Mərkəzi “İncəsənət videomühazirələri” adlı yeni layihə həyata keçirir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının Mədəniyyət Nazirliyi ilə birgə təşkil etdiyi “Mədəniyyət s...
Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrı
7 may
Elçin "Qatil" saat 19:00
8 may
H.Mirələmov "Xəcalət" saat 19:00
9 may
C.Cabbarlı "Yaşar" saat 19:00
10 may
Elçin "Mənim sevimli dəlim&q...
– Baş rejissor olmaq daha yaxşıdır, yoxsa sadəcə rejissor?
– Ümumiyyətlə, rejissor olmaq yaxşıdır. Baş rejissor olmaq əlavə bir yük, məsuliyyətdir. Sən təkcə özünü yox, bütöv bir kollektivi...
Uşaqkən nağılları dinləməkdən, onların əsasında çəkilən cizgi filmlərini, bədii filmləri izləməkdən doymazdıq. Günü bu gün də o vaxtın filmləri nümayiş olunandan acgözlüklə baxıram, çünki uşaqlığa səya...
8-12 aprel tarixlərində S.A.Qerasimov adına Ümumrusiya Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunun (ВГИК) rektoru, Mədəniyyət və İncəsənət Tədris Müəssisələri Assosiasiyasının prezidenti, Rusiya Federasiyasının Əməkdar mədəniyyət işçisi, Rusiya Təhsil Akadem...