Qusar Dövlət Ləzgi Dram Teatrının baş rejissoru Əliyar Əliyevlə müsahibə

– Əliyar bəy, bu yaxınlarda Qusar Dövlət Ləzgi Dram Teatrının baş rejissoru vəzifəsinə təyin edildiniz. Teatrın kollektivi sizdə hansı təəssüratları yaratdı?

Teatrın kollektivində istedadlı insanlar var. Onların yaradıcılıq həvəsi, həqiqətən, çox böyükdür. Təəssüf ki, aralarında ali savadlı kadr yoxdur. Amma zamanla bunu yoluna qoymaq olar. Yaxşı olardı ki, biz onların öz ixtisasları üzrə, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində təhsil almalarına şərait yaradaq, ya da onlar üçün xüsusi master-klaslar təşkil edək. Amma mən, istənilən halda, kollektivin yaradıcılığa olan həvəs və istəyini açıq şəkildə görürəm. Bunu görmək mənim üçün çox xoşdur.

– Aktyor heyətinin teatr sənətinə yanaşması və bu sənət ilə bağlı istəkləri nədən ibarətdir?

Bu barədə dəqiq bir fikir demək çətindir. Əsas odur ki, onlar teatrı sevirlər və sənət uğurları qazanmaq istəyirlər. Mən də çalışıram ki, onların bu sevgisini və istəyini professional səviyyəyə gətirib, müəyyən bir sənət meyarına çatdıra bilim.

– Qusar Dövlət Ləzgi Dram Teatrının ümumi vəziyyəti necədir? Həll edilməsi vacib olan poblemlər hansılardır?

Bu teatr, bölgənin yeganə teatrıdır. Teatrımızın spesifik planına uyğun olaraq, burada Azərbaycan, rus və ləzgi dillərində tamaşalar oynanılır. Hazırda, dediyim kimi, aktyorların təhsili ilə bağlı ciddi problemimiz var. Yaradıcı kollektivi formalaşdırmaq lazımdır. Digər tərəfdən, tamaşaçı problemi də bizim üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu, önəmli məsələdir. Biz, mütəmadi olaraq, yeni tamaşaları nəzərdən keçirməliyik. Çünki biz teatrı hələ də gündəlik həyat tərzimizə çevirə bilməmişik. İstəyirəm ki, yeni mövsümdən sonra həftəlik yeni tamaşalarımız olsun. Bu tamaşalar bölgəyə yayılsın. Bunu həyata keçirmək üçün sənət adamlarının, müəllimlərin, ümumiyyətlə, ziyalı insanların teatrla əlaqəsini genişləndirməyə çalışıram.

– Repertuarınızda hansı tamaşalar var?

Hazırda repertuarımızda bircə uşaq tamaşası var. Onu da yenicə təhvil aldım. Yəni, bu o deməkdir ki, biz hər şeyi sıfırdan başlamalıyıq.

– Repertuar planında nə kimi yeniliklər gözlənilir?

Tamaşaların az olması məni narahat edir. Biz ən azından şənbə və bazar günləri üçün müxtəlif tamaşalar oynamaq niyyətindəyik. Yəni, səhər uşaqlar, axşam isə böyüklər üçün olan tamaşalar. Həm Azərbaycan, həm də dünya klassikası əsasında hazırlanmış tamaşalar olacaq. Həmçinin teatrımızda uşaq tamaşalarına da xüsusi önəm veriləcək.

– Hansı pyeslər üzərində işləyirsiniz?

Bunun üçün nəzərdə tutulan bir çox pyesləri oxumuşam. Repertuarı isə onların arasından seçib, təyin etməliyəm. Çünki repertuar siyasətini yenidən qurmalıyam. İndi, Elçin Hüseynbəylinin “Qaçaq qocalar” pyesi üzərində işləyirəm.

– Yeni tamaşalarınız nə vaxt hazır olacaq?

Bu barədə dəqiq məlumat demək çətindir. Çünki hazırda işlər davam edir. Buna baxmayaraq, yeni mövsüm üçün nəzərdə tutulan tamaşaların bəzilərini dəqiqləşdirmişəm. Məsələn, yeni mövsümdə Mirzə Fətəli Axundzadə və Nəcəf bəy Vəzirov kimi klassiklərimizə müraciət etmək niyyətindəyəm.

– Teatra hansı yenilikləri gətirmək arzusundasınız?

Məncə, teatr insanların arxasınca düşməməlidir. Teatr insanları öz arxasınca aparmalıdır! Sənətlə məşğul olan insan, öz mənini ortaya qoymalı və hər kəsin diqqətini çəkməyi bacarmalıdır. Mən bir çox beynəlxalq nüfüza malik teatrlarda olmuşam. İndiki dövrdə səhnədə hansısa ictimai-sosial problemi işıqlandırmaq o qədər də aktual deyil. İndi dünya teatrları qlobal problemlər üzərində işləyirlər. Mən çox istərdim ki, bizim teatr sənətinə yanaşmamız məhz bu istiqamətdə olsun. Əgər bunu edə bilsək, həqiqətən də, böyük iş görmüş olarıq.

– Hansı layihələr üzərində işləməyi düşünürsünüz?

Layihələrimiz var. Məsələn, bu yaxınlarda Dərbəndə getməliyik. Oradan təklif almışıq. Əlimizdə olan imkanlardan istifadə etməliyik. Çünki teatr, həm də qastrol səfərləri ilə yaşayır.

– Teatrın yaradıcılıq potensialını hansı mövqedə görməyi hədəfləyirsiniz?

Teatrımızın yaradıcılıq səviyyəsinin güclü olması üçün, yaradıcı düşüncəmizi inkişaf etdirməliyik. Yəni bizim sənətə olan yanaşmamız dəyişməlidir. İstər Sartrı tamaşaya qoyaq, istərsə də İbseni, fərq etməz. Əsas odur ki, yaradıcı heyətin inkişafını təmin edə bilək. Məsələn, bir vaxtlar tamaşaçılar sırf Fuad Poladovun yaradıcılığını izləmək üçün teatra gəlirdilər. Teatr muzey kimi olmalıdır. Yəni, heç vaxt köhnəlməməlidir. Əvvəlcə biz aktyor heyətinin yaradıcılıq imkanlarını istənilən səviyyəyə gətirməliyik. Tək Qusarda yox, Bakıda da eyni problem var. Anşlaq varmı, Bakıda? Əlbəttə ki, yoxdur. Bəzi həmkarlarım mənimlə razı olmasa da, bizim ciddi şəkildə tamaşaçı problemimiz var. Bakıda kifayət qədər məktəb və universitet var, amma yenə də anşlaq yarada bilmirik. Tamaşaçı auditoriyasını yaratmaq, mənim üçün ən vacib hədəfdir.

Cavanşir Qasımov